viernes, 18 de marzo de 2016

TXOKOETAN OINARRITUTAKO IKASKUNTZAK

Arratsaldeon! Gaurkoan, martxoak 11an, ostiralean, landu genuen gai baten inguruan natorkizue hitz egitera;  txokoetan oinarritutako metodologiaren inguruan, hain zuzen. Horretarako, aurreko saioan bezalaxe, binaka edo hirunaka jarri ginen  Aingeruk eta Begoñak eman zizkiguten zenbait galdera erantzuteko:

-          Zer dakizu txokoetan oinarritutako metodologiaz?
-          Zer falta zaizu ikasteko?
-          Zeintzuk dira atera dituzun ideia edo ikaskuntza nagusiak?

Galdera hauez gain, orain arte landu ditugun bi metodologien inguruko konparaketa txiki bat egin genuen, zenbait faktore kontutan izanik.

Gehiegi luzatu gabe, lehenengo galderarekin hasiko naiz. Gure ustez,txokoetan, espazioa, arlo edo interesgune ezberdinen arabera antolatzen dira. Eta horretarako modu ezberdinak daudela uste dugu; alde batetik, librea, bakoitzak nahi duen txokora joateko aukera duenean; edo taldean, denboraren arabera aldatuz.

Bigarren galderari dagokionez, honako faktore hauek aipatu ditugu: irakaslearen papera zein izan behar den, metodologia ezberdinak eta zeintzuk izan daitezkeen lantzeko gai egoki eta interesgarriak. Bestetik, espazioaren erabilera eta taldekatze egokiak zeintzuk diren ere jakitea beharrezkoa iruditzen zaigu

Azkenik, hirugarren galderari dagokionez, esan beharra dago, asko direla atera ditugun ikaskuntzak. Alde batetik, espazioaren antolakuntza dago, eta gela antolatzeko bi ideia orokor aipatu dira saioan: iskin guztietan txokoak egonez, gela bakar batean; edo gela ezberdinetan, gela guztian txoko bat osatuz eta gela bakoitzean azpitxokoak osatuz.

Bestetik, taldekatzeko bi metodo bereizi ditugu: taldeak beti berdinak izaten, aldatu gabe; edo bakoitzan nahi duen lekura joanez, modu libre batean.

Gainera, zenbait txoko desberdin aipatu ditugu: etxetxoa, eraikuntza txokoa, plastika txokoa, liburutegi txokoa, mahai jolasen txokoa eta joku sinbolikoaren txokoa.

Mahai jolasak adibidez, aukera ona ematen digute haurrei arauak eta zenbait kontzeptu azaltzeko.
Eta joku sinbolikoaren txokoa adibidez, interesgarria izan daiteke gizarteko estereotipo guztiak aldatzeko, hizkuntza sexista kentzeko eta rol desberdinak lantzeko, esate baterako.

Irakaslearen egin beharrei dagokionez, haurren beharrak asetzen saiatu beharko da, eta baita behar duen arreta ematen ere. Gainera, oso ohikoa izaten da haurren artean, txokotan daudenean, haurrak txoko batean bakarrik aritzea, beraz, irakaslearen aldetik, egokia izango litzateke haur hauek beste txoko batzuetara gonbidatzea, betiko txoko berdinean ez egoteko.

Txokoetan, oso ohikoa izaten dira haurren artean elkarrizketak izatea, eta irakaslearentzat oso interesgarria izan daiteke, gelan lantzeko gaiak, haurren elkarrizketatik hartzea.

Materialari dagokionez, txokoetan, material bera erabiltzea da egokiena, eta funtzionatzen ez duen momentuan, orduantxe bakarrik, aldatzea.

Hirugarren galderarekin bukatzeko, esan dezakegu, txokoetan lor dezakegun haur bakoitzaren ebaluazioa hobea izan daitekeela, errazago ikusi baititzakegu haur bakoitzaren gabeziak eta trebetasunak.

Gaurko saioarekin bukatzeko, azken bi saioetan landu ditugun bi metodologiak, hau da, proiektuetan oinarritutako metodologiak eta txokoetan oinarritutako metodologiak alderatu ditugu, faktore berdinak alderatuz.

PROIEKTUETAN OINARRITUTAKO METODOLOGIA:
MAISU/MAISTRAREN EGINKIZUNA: Haurrak →   Gidatu, bideratu eta hauen interesez ohartu
IKASLEEN PAPERA → sortzailea, aktiboa, parte hartzailea
ESPAZIOA → ikasgela eta beharren araberakoa izango da
DENBORA → malgua eta programatua (arloka)
MATERIALA → proiektuaren araberakoa
IKASLEEN TALDEKATZEAK → proiektuaren eta horren momentuaren araberakoa
JADUERAK → haurren interesak definitzen dituzte

TXOKETAN OINARRITUTAKO METODOLOGIA:
MAISU MAISTRAREN EGINKIZUNA: Haurrak  → Behatu, lagundu eta esku hartu (behar denean)
IKASLEEN PAPERA → aktiboa eta interes edo zaletasunen arabera mugitzen dira
ESPAZIOA → txokotan: gela ezberdinetan, gela berean …
DENBORA → gehienez bi ordu: txoko bakoitzean
MATERIALA → txokoan landu behar denaren araberako
IKASLEEN TALDEKATZEAK → Talde nahiko txikiak izan ohi dira (5-8 haur bitartekoak)
JARDUERAK → Landu nahi denaren araberako
Hau izan da azken saioan landu genuen guztia, laister arte!


jueves, 17 de marzo de 2016

PROIEKTUETAN OINARRITUTAKO IKASKUNTZAK

Kaixo guztioi! Gaurkoa, martxoan 7an landu genuen metodologia baten inguruan natorkizue hitz egitera, proiektuetan oinarritutako metodologiari buruz, hain zuzen. Metodologia honek bere izenak dioen bezala, proiektuen bitartez burutzen dituzten ikaskuntzak dira, eta hauek hobeto ulertzeko Aingeruk eta Begoñak Bergarako Herri Eskolako bi proiektu erakutsi zizkiguten. 

Lehenengo proiektua egutegi bat egitean zetzan. Urtero-urtero eskola horretako haurrek egutegi batean parte hartzen zuten, baina urte batean arazoren bat izan homen zuten, eta horren ondorioz, ezin izan zuten urteroko egutegia aurrera eraman. Hau kontuan izanda, irakasle bati bururatu zitzaiona honako hau izan zen: haurrek beraiek sorturiko egutegi bat izatea. Horretarako haur guztiek beraien proposamenak plazaratu zituzten ikaskide guztien aurreran, eta guztien aurrean erabaki zuten nolakoa izango zen beraien egutegia.

Bigarren proiektua berriz, futbolean oinarritutako proiektua izan zen, haurren artean oso gai ohikoa baitzen. Beraz, beraien interes hori aprobetxatu zuten futbolaren inguruko ezagutza zabaltzeko. Hori landu ahal izateko, honako jarduera hauek burutu zituzten: futbolaren inguruan ezagutzen zituzten kontzeptuen hiztegia; kamisetetan zenbakiak jarri zituzten, eta hala, zenbakiak ikasteko erabili zuten jarduera hau; patiora atera ziren futbol zelaiak zenbat neurtzen duen ikusi, eta era berean, neurriak ikasteko; eta azkenik, athleticen jokatzen duen futbolari bat joan zitzailen, baina mutila izan beharrean, Vanesa  Gimbert joan zen, neskak ere futbolariak izan daitezkeela ikusteko.

Bestetik, gaurko saioan, honako galdera hauek erantzuten ibili ginen binaka edo hirunaka:

-         -  Zer dakizu proiektuan oinarritutako ikaskuntzaz?
-          - Zer falta zaizu ikasteko?
-          - Zeintzuk dira atera dituzun ideia edo ikaskuntza nagusiak?

Lehenengo galderari dagokionez, zenbait ideia atera genituen nire gelakideak eta nik.  Hasteko, gai bat aukeratu behar da, eta aukeratutako hori, arlo desberdinetan landu behar da, haurren interesekoa delarik, eta nola ez haurrei egokitua. Proiektuen bitartez, zenbait gauza landu ditzakegu: matematika, musika, plastika, gorputz adierazpena...

Gainera, uste dugu ez dela zertan irakasleak aukeratutako gai bat izan behar, hau da, haurrek beraien artean hitz egindako gairen bat izan daiteke. Metodologiari dagokionez, askotarikoa izan daitekeela uste dugu eta hau aurrera eramateko behar izango diren ordu kopuruak ere flexibleak izan beharko liratekeela uste dugu, gaia lantzerako orduan askatasun gehiago izateko. Materiala ere kontutan hartu beharreko zerbait dela uste dugu, hau guztiz baliagarri izan behar dela uste dugu, eta nola ez, berrerabilia.

Azkenik, ikasleez gain, irakasleek eta gurasoek ere paper garrantzitsu bat betetzen dute proiektu bat aurrera eramateko. Irakasleen kasuan adibidez, haurren laguntzaileak, ekintzen dinamizatzaileak eta gidariak izan daitezke; horretarako, haurrak behatu, baliabideak eskaini eta koordinazio bat lortu beharko du.

Bigarren galderari dagokionez, proiektu egokia zein den aukeratzea lan zaila iruditzen zaigu, baita proiektua burutu ahal izateko metodologia ezberdinak eta aproposak zeintzuk diren jakitea, teorian askotan esan baitigute, baina praktikan ez dugu inoiz egiteko aukerarik izan eta. Bestetik, haurren artean talde lana sustatu nahi izan ezkero, talde lan hori nola lortu genezakeen jakitea gustatuko litzaiguke, eta nola egin genezake, haurrentzat, burutzen ari garen proiektua baliagarri izatea.

Bukatzeko, hirugarren galderari dagokionez, aurretik idatzi dugun guztiaz gain, konturatu gara, proiektuaren hasieratik finkatzen dutela guztien artean amaierako helburua zein izango den.

Hau izan da gaurko guztia, eskerrik asko irakurtzeagatik!


lunes, 14 de marzo de 2016

CURRICULUMAREN ZEHAZTAPEN MAILAK 1


Kaixo guztioi! Gaurkoan, otsailaren 19an, ostiralean, Didaktika Orokorrean landu genuen gai baten inguruan nator hitz egitera, Curriculum Zehaztapen Maila desberdinen eta bere osagaien inguruan, hain zuzen. Beraz, hamentxe lagatzen dizuet, gelan, guztion artean bete genuen taula:



GLOBALIZAZIOA ETA IKASKUNTZA ESANGURATSUAK

Arratsaldeon guztioi! Gaurkoan otsailak 26an klasean egin genituen aurkezpenei buruz hitz egingo dizuegu, gai nagusiak Globalizazioa eta Ikaskuntza Esangurtsuak direlarik. Horretarako talde desberdinetan antolatu ginen, bakoitzak gai bat jorratuz.


GLOBALIZAZIOA
Globalizazioa hezkuntzan haurrei trasmititzen zaizkien edukiak errealitaterako erabilgarriak izan daitezen metodo espezifiko batzuk erabiltzea izango litzateke.

Globalizazioaren barruan, hiru ikasketa metodo aurki genitzake: interesgunea, proiektua eta ingurugiroaren ikerketa.

Interesguneak azaltzeko frutak ezagutzearen adibidea erabili genuen gure aurkezpenean. Esan beharra dago hiru fasetan banatzen dela metodologia hau. Lehenengoa helburuak kontuan hartzea da. Bigarrenik, haurrak nola motibatu eta lekua nola girotu aztertzea izango litzateke. Lekua antolatzea eta girotzea garrantzitsua da, adin horretako haurrek leku ezagunak eta zabalak behar dituzte. Jarduerak ikasgelan edo eskolako beste hainbat lekutan egin daitezke.Azkenik, aldez aurretik zenbait jarduera prestatuta edukitzea komeni da, esaterako: fruten zuzeneko azterketa, zeharkako azterketa eta esperimentatzea. Bukatzeko, esan genezake, metodologia hau, hemezortzi hilabeteko haurrekin burutzen has gaitezkela.

Proiektuak azaltzeko baratza bat egitea proposatu genuen. Hau burutu ahal izateko, lau pausu bete beharko ditugu. Lehenik eta behin, proiektua burutzeko gure asmoa zein den jakitea izango zen. Ondoren, prestakuntzarekin hasi beharko ginateke. Gero, proiektua burutzen hasiko gara. Eta azkenik, aurrera eraman dugun proiektuaren ebaluazioa egin beharko genuke.

Ingurugiroaren ikerketa deritzon proiektuaren helburua ikasleen intereseko gaien inguruan arazoak eta galderak planteatzea eta irtenbidea ematea da eurek egindako ikerketaren bidez. Ikerketaren faseak motibazioa, galderen planteamendua, hipotesiak, informazio iturriak ezartzea, informazioa bilatzea, datuak aukeratu eta antolatzea, ondorioak ateratzea, generalizazioa eta ondorioen adierazpena eta komunikazioa dira.

Aipaturiko metodo hauek helburu jakin batzuk dituzte, eta nagusiak hauek lirateke:

  • Hezkuntza bizitzarako eta bizitzatik izatea
  • Ikasteak baliogarriak izatea
  • Etorkizuneko hiritarrak heztea

Metodo globalizatzaile hauek, oro har, hainbat ezaugarri komun dauzkate, eta guk klasean modu dinamiko batetan azaldu genituen, hainbat kartel arbelean itsatsiaz euren garrantziaren arabera mailaketa bat eginez.

Ezaugarri nagusiak aipatuko ditugu jarraian.

  1. Ikasitakoaren eta ikasitako kontzeptu berrien arteko harremanak ezartzea
  2. Ikasitakoa esanguratsua eta erabilgarria izatea.
  3. Burua erabiltzea.
  4. Denbora antolatzea
  5. Jarrera positiboa izatea
  6. Asteko denbora antolatzea
  7. Aniztasuna tratatzea
  8. Ebaluaketa
  9. Metodo eta ikuspegi globalizatzaileak


IKASKUNTZA ESANGURATSUAK

Honi buruz hitz egiterako orduan, Ausubel eta bere ideiei buruz jardungo dugu.  Ausubelen ustez, ikasleek ezagutza berriak jaso eta jada badituzten ezagutzekin konparatzen dituzte, honela, jakintza horiek egonkortu edo aldatzeko.

Bertan bi ikaskuntza mota bereiz ditzakegu:   ikaskuntza esanguratsu superordenatua da, hau da, ikasleek ezagutza zaharrak beharrezkoak dituztenean berriak barneratzeko.  Bestea aldiz, subordinatua, hau da, ezagutza zahar eta berriak elkartzea ideia berri batzuk sortzeko.

Antolakuntza eta erabilerari buruz, ikaskuntza hauek egunerokotasun batean erabili eta bizi osoan zehar ikasi behar direla.  Honela, ezagutza hauek edozein momentutan berreskuratu ahal izateko.

Hau guztia bete ahal izateko, bi baldintza bete behar dira: ikasketarako materiala esanguratxua izatea eta ikasleak ikasteko jarrera izatea. Guzti honek egitura kognitiboarekin zerikusia duela azpimarratu beharra dago.

Ausubelek Ikaskuntza Esanguratsua lantzeko hainbat era azaltzen ditu, besteak beste:

-Subordinatu era: ikasleak lehen mailako ezagutza duenean, irakasleak bigarren mailakoa irakastea.
-Superordenatu era: subordinatuaren aurkako kontzeptua.
-Konbinatzailea era: ikasleei maila bereko kontzeptuak irakastea.
-Errepresentatzailea: ikaskuntza hitzezkoa eta sinbolikoa izatea haurra egozentrismoaren etapan dagoenean.
-Kontzeptuala: haurra egozentrismo etapatik irten ostean, ikaskuntza hitzezkoa eta kontzeptuala izatea.
-Proposizionala: kognitibo maila altuagoa duenean, proposizio bidezko ikaskuntzak eskaintzea irakasleak.

Eskolaren antolamentuari dagokionez, esan beharra dago ez dagoela ikaslearen aurretiko ezagutzak kontuan hartzeko bideratua. Bertan Curriculumeko edukiak irakatsi behar dira, hauek ideia orokorrak identifikatzen laguntzeko.

Amaitzeko, teoria hauek irakaskuntza arloarekin zer-nolako lotura duen azalduko dugu. Ikasleei dagokienez, aktiboa izan behar du momentuoro eta honek, irakasleak azaldutakoa ulertu duela erakutsi. Honela ez izanez gero, irakasleak berriro azaldu beharko die ikasleei beraiek uler dezaten. Behin horrela izanik, ikasleak erakutsi dezake ulertu duela ideia eta hau izango da benetako ikaskuntza. Beraz, ahozko hizkuntza oso garrantzitsua eta funtsezko da Ikaskuntza Esanguratsua erraztu eta burutzerako orduan.

Besterik gabe, honekin bukatzen dugu gaurko lanketa.









ZER DA CURRICULUMA?

Arratsaldeon! Nire bloggean, aurreko atalean, Curriculumaren Zehaztapen Mailen inguruan hitz egiten aritu naiz, eta orain, zuzen - zuzenean lotuta dagoen gai batekin nator: Curriculuma.

Curriculumaren inguruan informazio gehiago jasotzeko, Jaume Sarramona Lópezen "Curriculuma"artikulua irakurri dut, eta bertan dionez, curriculum hitza, latinetik datorren hitza da, eta "bidea" esan nahi du. Hau honela izanik, curriculuma deskribatzeko bi ikuspuntu bereizten ditu: ikasleen ikuspuntutik zer den eta irakasleen ikuspuntutik zer den.

Ikasleen ikuspuntutik, hezkuntza arloko maila jakin bat edo unibertsitate ikasketak lortzeko behar diren ikasgaien eta jardueren multzoa izendatzeko erabiltzen da normalean. Irakasleen ikuspuntutik, berriz, irakasleen edo profesionalen jarduera hezurmamitzeko behar den eremu akademikoak osatzen du curriculuma.

Ikasle eta irakasleen ikuspuntuaz gain, honela definitzen zuen LOGSE legeak 1990.urtean: irakaskuntza arautzen duen hezkuntza distemaren maila, etapa, ziklo, gradu eta modalitate bakoitzaren helburu, eduki, pedagogia metodo eta ebaluatzeko irizpideen multzoa da curriculuma, lege honetan ezarritakoaren ondorioetarako.

Bestetik, esan beharra dago Curriculumak zenbait oinarri dituela. Lehen oinarria, izaera filosofikoa izango litzateke, eta oinarri honen arabera, badakigu "zertarako" diseintatzen eta aplikatzen den curriculuma; eta positibismoak irudikatutako gizakiaren planifikazioa, prozesuak eta ebaluazioa arrazionalizatzeko beharra aldarrikatu zuen.

Bigarren oinarri bezala, testuinguru soziala zegoen, eta bertan, ikastetxearen, ikaslearen eta irakaslearen dimentsio sozial osoa islatzen zen. Gainera, gizarteak curriculumean duen eragina ere aipatzen du, eragin horrek duen garrantzia azpimarratuz.

Hirugarren oinarrian, oinarri epistemologikoa egongo litzateke. Ikuspuntu hau sakonean hartu behar dela kontuan azpimarratzen du, curriculumaren plangintza eta aplikazio zehatza egiterakoan. Bestetik, eskatzen diren gaien arteko koordinazioak zein disziplinarteko tratamenduak derrigorrean dutela iritzi epistemologikoaren premia aipatzen du.

Laugarren oinarriario dagokionez, irakaskuntza - ikaskuntza prozesuan parte hartzen duten pertsonen ezagutza psikologikoa, baita ikaskuntza prozesuen izaera psikologikoaz jakiteari ere egiten dio erreferentzia. 

Amaitzeko, oinarri pedagogikoa aipatzen du, irakasleen esperientziaren oinarri teoriko eta sintetizatzailea biltzen baitu. Oinarri honek, honako galdera hauek erantzuteko balio du: zer, noiz, nola eta non landuko den. Guzti honi, ebaluazioa erantsi behar zaio, eta baita, behar diren baliabideak aukeratu eta lantzeko zeregina ere sartzen da oinarri hontan. 

Bost oinarri hauek landu ondoren, testuak, espainiako ereduaren inguruan hitz egiten digu. eredu "ireki" bat bezala definituz, hezkuntza arloko eskuduntzak dituzten autonomua erkidegoek esku har dezaten, ikastetxe bakoitzaren kultur-, gizarte- eta ekonomia - testuingurura eta ikasleen ezaugarri espezifikoetara egokitzeko. Artikuluan dagoen informazioa laburbiltzeko, taulatxo bat txertatzen dizuet:




Hau guztia esan ondoren, ikus dezakegu curriculumak irakaskuntza - ikaskuntza alorrean duen garrantzia.